Trung Quốc đã để cho các giàn khoan cất lên tiếng nói (The Diplomat 29/6/2014)

Trung Quốc đã để cho các giàn khoan cất lên tiếng nói

Cuộc họp với ASEAN đã đạt được rất ít tiến bộ trong việc giải quyết tranh chấp hàng hải ở Biển Đông.

Tác giả Luke Hunt 

Người dịch: Hải Minh

29 tháng 6 năm 2014 

http://thediplomat.com/2014/06/china-lets-its-oil-rigs-do-the-talking/

Cuộc họp diễn ra mà chẳng đạt được một kết quả nào. Cuộc họp kéo dài hai ngày tại Bali trong tuần này được cho là để cải thiện quan hệ giữa Trung Quốc và 10 nước thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Nó được tán dương rộng rãi trên báo chí thân Trung Quốc, nhưng rốt cuộc thậm chí các tay bút nịnh hót của Bắc Kinh cũng chẳng có gì nhiều để viết. 

Các quan chức cấp cao đã có cuộc họp tại một hòn đảo của Indonesia trong khuôn khổ một nhóm làm việc chung nhằm tìm giải pháp cho vấn đề tranh chấp hàng hải ở biển Nam Trung Hoa - được gọi là Biển Đông ở Việt Nam và Biển Tây Philippines ở Manila. 

Nhưng lập trường của Bắc Kinh trước cuộc họp đã làm cho cuộc gặp nhau lần thứ 11 giữa ASEAN và Trung Quốc tỏ ra chẳng có ích lợi gì, một cuộc họp vốn nhằm xâm nhập sâu hơn vào các Quy tắc ứng xử (CoC) được tán tụng rất nhiều, lần đầu tiên xác lập vào năm 2002, và Tuyên bố về ứng xử của các bên (DoC) trong vùng biển Nam Trung Hoa. 

"Trung Quốc đã tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc của DoC và đã rất kiềm chế khi phải đối mặt với hành động khiêu khích từ các nước khác như Philippines và Việt Nam", Zhang Junshe, phó chủ tịch Viện Nghiên cứu Hải quân, cho biết như vậy trước cuộc họp. 

"Chúng tôi hy vọng hai quốc gia này sẽ dừng các hành động khiêu khích chống lại Trung Quốc."

Đường hướng ‘chiếm lấy hay vuột mất’ của Trung Quốc với tham vọng về lãnh thổ đã trở nên cứng rắn kể từ khi họ thể hiện trước Liên Hợp Quốc một yêu sách cách đây năm năm về đường chín đoạn, thể hiện sự phớt lờ luật biển quốc tế, các công ước hiện đại, và các công nhận về đường biên giới chủ quyền. 

Đó là một chính sách, nhai đi nhai lại bởi các đồ đệ của Đảng Cộng sản TQ, không có chỗ cho các cuộc đàm phán trong khi lại thách thức quyền của các quốc gia tiếp cận tự do trên vùng đặc quyền kinh tế của họ, được mô tả là rộng 200 hải lý ngoài khơi tính từ bờ biển. 

Việt Nam và Philippines đã phải đối diện với cuộc tranh chấp, với những tuyên bố lâu nay của họ trên quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Các tuyên bố của Trung Quốc cũng xâm phạm vào các vùng lãnh thổ vốn được công nhận rộng rãi là thuộc về Malaysia, Brunei và Indonesia. 

Thái độ như vậy đã một lần nữa đặt quân đội Việt Nam và Trung Quốc vào tình thế đề cao cảnh giác sau khi Bắc Kinh cho biết sẽ triển khai thêm bốn giàn khoan dầu trong vùng biển Nam Trung Quốc ngoài khơi các tỉnh Hải Nam và Quảng Đông, điều mà phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao, Hua Chunying, mô tả như là "các hoạt động bình thường." 

Điều này lại diễn ra khi khu vực vẫn còn trong tình trạng dầu soi lửa bỏng sau khi hai nước đã đụng độ trên biển vào cuối tháng Năm với việc triển khai một giàn khoan vào quần đảo Hoàng Sa. Một cuộc bạo loạn xảy ra sau đó, và cuộc đàm phán giữa ủy viên hội đồng nhà nước Trung Quốc Dương Khiết Trì và Phan Bình Minh, Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam, đã kết thúc tại Hà Nội vào ngày 19, thất bại vì chẳng làm giảm bớt căng thẳng. 

Năm ngày sau Việt Nam tuyên bố bảy tàu Trung Quốc đã đâm một trong những tàu thuyền của mình, làm hư hỏng nặng thân tàu; tuyên bố này bị Bắc Kinh bác bỏ, và Hua cáo buộc Việt Nam đã vi phạm hành lang an ninh. 

Nếu các giàn khoan tiến thêm xa hơn về phía nam đến quần đảo Hoàng Sa và một lần nữa lại hướng tới vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, thì căng thẳng dẫn đến chiến tranh hoàn toàn có thể xảy ra.

Với cách hành xử giống như một đế quốc thực dân của thế kỷ thứ 16 chứ không phải là một quốc gia đường hoàng ngang hàng với Hoa Kỳ, Bắc Kinh đã tuyên bố chủ quyền trên 90 phần trăm đối với các vùng biển tiếp giáp giữa Trung Quốc, các quốc gia trong đất liền của Đông Nam Á, và các quốc gia thuộc phần còn lại của ASEAN, nơi có khoảng một nửa tổng lượng lưu thông thương mại của thế giới đi qua. 

Tuyên bố của TQ là không có chỗ cho thương lượng, dù với bất kỳ ý niệm nào của Quy tắc CoC, hoặc của Tuyên bố DoC còn khá non trẻ; và hầu như không đáng phải tốn vé máy bay cho các đoàn đại biểu đi đến Bali. Có lẽ đã đến lúc phải loại bỏ hết mọi đàm phán, chí ít là cho đến khi Trung Quốc theo đuổi một cách tiếp cận thực tế hơn, phù hợp hơn với tư cách một cường quốc thế giới đúng nghĩa của thế kỷ 21. 

Có thể liên lạc tác giả Luke Hunt qua Twitter, với địa chỉ @ lukeanthonyhunt

Hải Minh dịch, 30/6/2014